STUDIE BEVESTIGT EFFECTIVITEIT EN VEILIGHEID OP LANGE TERMIJN
Voor mensen met een vroeg stadium of met de droge vorm van leeftijdsgebonden maculadegeneratie zijn preventieve maatregelen momenteel de enige optie, zoals stoppen met roken, gezonde voeding en suppletie met antioxidanten. Een nieuwe, epidemiologische studie bevestigt dat een specifiek antioxidantensupplement de progressie van maculadegeneratie op een veilige manier kan vertragen, nadat het betacaroteen daarin werd vervangen door luteïne met zeaxanthine.
Maculadegeneratie is een van de meest voorkomende leeftijd-gerelateerde oogaandoeningen. Een gevorderd stadium van maculadegeneratie kan leiden tot blindheid en is onomkeerbaar. Gezien de toenemende vergrijzing zal het aantal patiënten met maculadegeneratie wereldwijd enorm toenemen [1].
AREDS en AREDS2
De grootschalige Age-Related Eye Disease Studies (AREDS en AREDS2) van de Amerikaanse National Institutes of Health (NIH) liet een remmend effect zien van een voedingssupplement met antioxidanten op de progressie van leeftijdsgebonden maculadegeneratie (AMD).
De oorspronkelijke formule bevat 15 mg betacaroteen, naast zink, koper, vitamine C en E.
Na vijf jaar werd er een risicovermindering gezien van 25% voor de progressie van matig-ernstige tot ernstige AMD.
In een vervolgstudie (AREDS2) werd, voor een subgroep van de deelnemers, betacaroteen vervangen door 10 mg luteïne met 2 mg zeaxanthine (AREDS2-formule), omdat gebleken was dat suppletie met betacaroteen bij (ex)rokers het risico verhoogt op longkanker. Daarnaast werden nog andere variaties meegenomen in deze vervolgstudie:
• met of zonder omega 3-vetzuren;
• hoge of lagere dosis zink;
• luteïne/zeaxanthine als aanvulling op betacaroteen.
Vervanging van betacaroteen door 10 mg luteïne met 2 mg zeaxanthine liet in de vijf jaar lange vervolgstudie een even goed of een iets beter remmend effect zien op de verergering van AMD, ten opzichte van de formule met betacaroteen.
Vervolg AREDS2 studie
Onlangs zijn in een nieuwe publicatie de resultaten gepresenteerd van de totale follow-up studie die de gehele periode van de AREDS2-studie (vijf jaar) tot en met de aansluitende follow-up periode van nog eens vijf jaar omvat.
In de periode na de klinische studie (AREDS2) werd alle deelnemers het AREDS2-supplement aangeboden (luteïne 10 mg, zeaxanthine 2 mg, zinkoxide 80 mg, koperoxide 2 mg, vitamine C 500 mg, vitamine E 400 IE) voor dagelijks gebruik. Gekeken werd naar de lange-termijn-effecten op het risico op longkanker en op de progressie van AMD [1].
Deze nieuwe epidemiologische studie laat zien dat AREDS-supplementen met luteïne/zeaxanthine, vergeleken met betacaroteen, een sterkere risicovermindering geven van de progressie van AMD naar een ernstige vorm. Het gunstige effect bleef gedurende de gehele follow-up studie van tien jaar bestaan.
Bovendien gaf luteïne/zeaxanthine geen verhoogd risico op longkanker. In tegenstelling hiermee was na tien jaar de ontwikkeling van longkanker bij (voormalige) rokers die in de AREDS2-studie de formule met betacaroteen gekregen hadden nog steeds bijna verdubbeld.
Deze resultaten zijn afkomstig van 3882 deelnemers met aanvankelijk milde AMD. De studie laat zien dat luteïne/zeaxanthine veilig en effectief is, ook bij langdurig gebruik [1].
Competitie
Bekend is dat gelijktijdige inname van hoge doses betacaroteen en luteïne/zeaxanthine de serum- en weefselconcentraties van luteïne en zeaxanthine verlaagt, door competitieve remming van de opname [2].
In de eerste AREDS-studie bleek de inname van betacaroteen via het AREDS-supplement de baseline serumspiegels van luteïne/zeaxanthine met 33% te verlagen.
In de AREDS2-studie waren de serumspiegels 16,6% lager bij de deelnemers die luteïne/zeaxanthine kregen in combinatie met betacaroteen, ten opzichte van de deelnemers die luteïne/zeaxanthine kregen ter vervanging van betacaroteen [2].
Aangeboren aanleg maculadegeneratie
Ook mensen die geen AMD hebben, maar wel een hoog genetisch risico daarop, kunnen baat hebben bij een voedingssupplement met luteïne/zeaxanthine.
Bij hen kan inname van luteïne/zeaxanthine de kans om ooit AMD te krijgen met 20% verkleinen. Dit blijkt uit bestudering van de gegevens van de grootschalige Blue Mountains Eye Study en de Rotterdam Studie, waarbij gekeken werd naar de interactie tussen voedingsfactoren (inname van antioxidanten en vis) en genvarianten die gerelateerd zijn aan een hoog risico op AMD. Van de antioxidanten werd alleen van luteïne en zeaxanthine gevonden dat een hogere inname het totale risico op AMD kan verlagen [3].
Kostenbesparend
Uit een berekening aan de hand van Britse gegevens van AMD-patiënten blijkt dat het gebruik van AREDS-supplementen kostenbesparend is. De supplementen zijn effectiever en minder duur dan standaardzorg [4].
Referenties:
- Chew EY, Clemons TE, Agrón E, et al; AREDS2 Research Group. Long-term Outcomes of Adding Lutein/Zeaxanthin and ω-3 Fatty Acids to the AREDS Supplements on Age-Related Macular Degeneration Progression: AREDS2 Report 28. JAMA Ophthalmol. 2022 Jun 2. doi: 10.1001/jamaophthalmol.2022.1640. Epub ahead of print.
- Chew EY, Clemons TE, Agrón E, et al; AREDS2 Research Group. Long-term Outcomes of Adding Lutein/Zeaxanthin and ω-3 Fatty Acids to the AREDS Supplements on Age-Related Macular Degeneration Progression: AREDS2 Report 28. JAMA Ophthalmol. 2022 Jun 2. doi: 10.1001/jamaophthalmol.2022.1640. Epub ahead of print. Supplementary Online Content.
- Buitendijk GHS. Age-related Macular Degeneration: from risk profiles towards prediction models. Proefschrift, Erasmus Universiteit, 2018.
- Lee AY, Butt T, Chew E, et al; UK EMR AMD Research Group. Cost-effectiveness of age-related macular degeneration study supplements in the UK: combined trial and real-world outcomes data. Br J Ophthalmol. 2018 Apr;102(4):465-472.
Bron: Springfield Nutra